header verhalen

 


 

Overzicht verhalen

01- De grafvondst van mijn stamvader Kan Keng Tiong en het fenomeen van Mandarijnen in Nederlands Indië

02- Het massagraf

03- Djakarta, Jalan Teuku Umar 15, het laatste huis van H.H. Kan

04- Het nummer op de gele Universitas Indonesia jacket

05- Het Amateur Orkest van Djakarta

06- Algemeen Vernietigings Corps

07- De Chinese Heren van de Thee

08- De voorouderaltaren van de Kan-Han-Tan clan

09- De Doodskist van overgrootmoeder Thung Leng Nio als voorbeeld van een Traditionele Chinese Kist

10- Tan Goan Piauw en Thung Leng Nio

11- Villa Mei Ling, te Bandoeng, een historisch gebouw voor Nederlands Indië

12a- Tan Tjoen Lee en Han Tek Nio
12b- Tan Tjoen Lee
12c- Han Tek Nio

13- Kan Keng Tjong en Jo Heng Nio

14a- Desiree Tan (Hoei Nio)
14b. Corr.TTL aan Dé van 31-3-1933 tot 14-8-1934

15- Bommeltje

16- H.L.L.Kan en de Opium- en Zoutregie in Nederlands Indië

17- Muziek in mijn familie

18- Gedong Dalam - een Paladio Villa in Nederlands Indië

19- De Dood van Ferry Tan en de mislukte doofpotaffaire van s.s. Insulinde

20- De verdwenen Compagnie Seepers van de Stadswacht van Batavia

21- Han Oen Lee en Kan Oe Nio

22- Ganti Nama, de verplichte naamsverandering van Chinese Indonesiers en andere racistische regels in Indonesie

23- Begrafenissen en graven bij de familie Kan-Han-Tan

24- Tan Tjoen Liang de eerste Nederlands Indische Chinese Ingenieur  aan de TH Delft.

25- Ziel tabletten of Altaar tabletten van de Familie

26- Planten en onze familie

27- Het Emigratieverhaal van Sioe Yao Kan

28- Ermeling

 

 

 
 

11. Villa Mei Ling, te Bandoeng,
een historisch gebouw voor Nederlands Indie

duw tekst

Inleiding

Op 22 juli 1930 verscheen in Het nieuws van den dag voor Nederlandsch Indië een artikel:
Een Millionairs-boulevard! Nieuwe Paleizen te Bandoeng”. Grootse plannen!

Dit artikel vermeldt o.a.:

  • Dat Bandoeng aan de Noordzijde een gloednieuwe wijk zal krijgen, en wel nabij den Dr. De Groot-weg, de onlangs gereed gekomen schitterende verbinding tussen den Dago-weg en den weg naar Lembang.

  • Dat de heer K. B. Han van Parapattan (Batavia), de bekende landheer van Bekasi, de hand heeft gelegd op een stuk grond van 30.000 vierkante meters op genoemd perceel, nadat de heer Hoogland — kenner als weinig' anderen van Bandoeng en omstreken — hem persoonlijk en ter plaatse de aantrekkelijkheden van het terrein had getoond ten aanzien van het voornemen, hier een groot landhuis te bouwen. Het uitzicht — men kan wel spreken van een panorama —is er dan ook zeer riant.

  • Dat de Bandoengsche ingenieur Voorhoeve zich aan boord van de Baloeran nauwkeurig op de hoogte is gaan stellen van de wand decoratieven en de trappenhalls van dit mooie schip, zulks in opdracht van den heer Han en met toestemming van den Lloyd. In het toekomstige paleis zal van de studie van den heer Voorhoeve een nuttig gebruik worden gemaakt, en alles wordt in het werk gesteld, om zowel de uitwendige architectuur als het interieur zoo modern en fraai mogelijk te doen zijn. Het zal een sprookjesachtig geheel worden !

Op het moment dat dit artikel werd geplaatst was de bouw van de villa die later de naam “Mei Ling” zou krijgen in volle gang. Volgens dit artikel:

  • Reeds zijn duizenden koelies bezig met den aanleg van een verbinding met den Dr. De Groot-weg en zal dra worden aangevangen met den bouw van de nieuwe woning, die zal worden een waar paleis, met een prachtig hertenkamp, tennisbanen, lotusvijvers, enz., terwijl een gans dorp van bijgebouwen en paviljoens de accommodatie ten top zullen voeren.

Villa meiling

Op deze briefkaart is te zien hoe de heuvelrug ten noorden van Bandoeng sinds de 30er jaren van de vorige eeuw wordt gedomineerd door twee gebouwen namelijk Villa Mei Ling ( R ) ontworpen door F.W. Brinkman en Villa Isola ( L ), ontworpen door Charles P. Wolff Schoemaker. Hiervan is villa Isola het bekendste, zelfs de historische rol  van villa Mei Ling is onbekend. Dit verhaal is een poging deze omissie te verkleinen.

 
Over de architect F.W. Brinkman kon het volgende worden gevonden:
     
Brinkman   brinkman

In het “Herinneringsalbum aan de periode 1918-1930”, door
het Algemeen Ingenieurs- en Architectenbureau (AIA) werd vermeld:

“Het Algemeen Ingenieurs- en Architectenbureau (AIA-bureau) gold als een groot en bekend architectenbureau in Nederlands-Indië, met een uitvoerend bouwbedrijf. Het werd rond 1916 opgericht in Batavia (Jakarta) door de voormalige BOW-architecten F.J.L. Ghijsels (1882-1947) en H. von Essen (1), samen met aannemer F. Stoltz. Het bureau breidde zich in 1927 uit met een vestiging in Surabaya. In 1932 volgde een kantoor in Bandung, dat onder leiding stond van de architecten F.W. Brinkman en G.H. Voorhoeve met wier architectenbureau AIA een associatie aanging.”

Hieronder is Villa Mei Ling te zien genomen van verschillende gezichtspunten, vlak na de bouw in 1931.
(Foto’s uit het album van Lucy Kan de oudste dochter van mijn grootvader H.H. Kan).
 
villa meiling overzicht

Ook nog enige foto’s genomen door mijn ouders in 1935:

meiking

Op de éérste en laatste foto zijn mijn ouders op een platje of balkon van Villa Mei Ling te zien. Op de achtergrond van de éérste en vierde foto is het paviljoen zichtbaar waarin tante Hilda de derde dochter van H.H. Kan woonde.

Deze Villa is vernoemd naar de vrouw van de toenmalige president van de Republiek China: generaal Chiang Kai-Shek namelijk Mei Ling Soong (Sung).

   
kaart villa meiling
luchtfoto
  ......click to enlarge

Villa Mei Ling, is gelegen tussen de Lamminga weg  tegenwoordig Jalan Sangkuriang en de Dr. De Groot weg tegenwoordig Jalan Siliwangi,

Het Interieur en Exterieur van Villa Mei Ling

Mijn grootvader Hok Hoei Kan (H.H. Kan) en zijn broer Han Khing Bie (K.B. Han) konden niet bevroeden dat het gebouw  dat ze door de architect F.W. Brinkman hadden laten bouwen ooit zo een historische rol zou vervullen.
Desiree Tan

Immers het hoofddoel was een mooie villa met een mooi uitzicht op een koele plek, weg van het warme Batavia.
De Art Deco architect Brinkman ontwierp niet alleen het gebouw maar ook tezamen met zijn partner de bouwkundig ingenieur Voorhoeve het interieur, de meubels en de glas-in-lood-vensters.  Voorbeelden hiervan zijn de foto’s genomen door mijn vader Louis Kan van mijn moeder Desiree Tan rond 1935. Helaas zijn fotoalbums met interieur van Villa Mei Ling verloren gegaan tijdens WO II.

     
desiree-tan
desiree-tan
desiree-tan
 

Wat er tegenwoordig nog over is van het interieur werd gefotografeerd door mijn broer tijdens zijn bezoek tezamen met mijn zus aan Villa Mei Ling in 2001.

villa meiling
 
villa meiling
 
chinesekaraktersvillameil
 

Na het huwelijk van Prinses Juliana en Bernard werd Villa Mei Ling geïnspecteerd door verscheidene regering instanties om als logeeradres te dienen als het echtpaar Nederlands Indië zou bezoeken. Door de toenemende oorlogsdreiging ging dit bezoek niet door.
Met de tijd werd Villa Mei Ling verder verfraaid en werd al het antiek en kunst van de gebroeders Hok Hoei Kan en Han Khing Bie in deze villa  geconcentreerd.
Het idee kwam om Villa Mei Ling tot een Kan-Han museum te verbouwen.
Onder toezicht van Lucy Kan en mijn vader Louis Kan werden nieuwe kunst en antiekstukken erbij gekocht. Van het antiek in de villa’s van H.H. Kan zijn echter weinig foto’s bewaard gebleven.

cicilia  

Een van de Ming vazen met Cicilia Kan, de 2e dochter van H.H. Kan

     
bruiloft hilda  

Een 8-delig wandscherm bij de bruiloft van Hilda Kan, de 3e dochter van H.H. Kan met Jesse Sung, de zoon van de Chinese Consul in Nederlands Indië.
Hun dochter uit dit huwelijk noemde ze ook Mei Ling.

     
panelen  

Achter de tafel nog meer wandschermen.

     
Ook zou volgens overlevering een filmzaaltje in de kelder en een zwembad aanwezig zijn
( o.a. bron Tan Eng Swie).
     
zwembad   zwembad
 
In het fotoalbum van Lucy Kan zijn inderdaad foto’s van een zwembad te vinden. Volgens haar dochter Tan Bie Giok was het zwembad te bereiken via een lange trap.
         
zwembadtrap   zwembad   Sioe Lee
    click to enlarge   click to enlarge

Bij de foto’s van mijn ouders nog een foto van mijn vader in, en mijn broer Sioe Lee bij het zwembad.

pergola  

In de tuin van Villa Mei Ling is prominent aanwezig een grote pergola in de vorm van een halve cirkel.
Deze pergola is nu nog te zien op google earth.

     
 

     

Op de foto's hierboven is tante Hilda en haar dochter Mei Ling en mijn broer Sioe Lee bij deze pergola te zien.

 

Geschiedenis van Villa Mei Ling

Villa Mei Ling werd gebouwd in de jaren 1930 - 1931.

In 1942 waren de Japanse troepen op Java geland. Batavia werd op 5 maart 1942 als open stad verklaard, dat inhield dat alle hoge functionarissen Batavia verlieten en de stadswacht, zich moest overgeven aan de Japanners die zonder één schot te lossen Batavia veroverden. En omdat luitenant generaal H. ter Poorten had verklaard dat Bandoeng een “onneembare vesting” was, trokken de hoge functionarissen en militairen zich terug in Bandoeng. Ook de Gouverneur Generaal A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer (7 maart 1888 – 16 augustus 1978) en zijn adjudant H.J. van Mook gingen naar Bandoeng.
Mijn grootvader H.H. Kan als loyale burger bood Villa Mei Ling aan als hun verblijf.
Op 7 maart vloog de heer van Mook naar Australie, echter de heer Tjarda bleef.
Op 8 maart vertrokken de heren Tjarda en ter Poorten na een ultimatum, naar Kalidjati. Hier droeg ter Poorten het militaire gezag van Nederlands Indië over aan luitenant generaal Imamura, en daarmee was het einde gekomen van 350 jaar Nederlandse overheersing van Indonesië.
 
Villa Mei Ling werd vanaf 8 maart 1942 een soort “burgerkamp voor hoge functionarissen”.
 
“burgerkamp voor hoge functionarissen”.

Na de capitulatie van de Japanners kreeg mijn grootvader en zijn broer Villa Mei Ling niet terug maar trok de Supreme Commander van de Engelse strijdkrachten erin. Toen deze Engelse staf Villa Mei Ling verlieten namen ze 34 vrachtwagens aan kunst en antiek uit Villa Mei Ling mee als “oorlogsbuit”, zelfs de Art Deco deurknoppen namen ze mee. Protest bij de Nederlands Indische regering leverde niets op, immers de Engelsen waren toch ”de bevrijders”. Ook nu kreeg mijn grootvader en zijn broer Villa Mei Ling niet terug. Namelijk generaal Spoor van de KNIL met staf trok in dit gebouw. Duidelijk is de driekleur in de top te zien.

villa meiling
villa meiling

Na de soevereiniteitsoverdracht in 1949 werd wederom Villa Mei Ling niet aan mijn grootvader en zijn broer overgedragen maar aan de Indonesische Krijgsmacht. In 1958 bezochten we Villa Mel Ling tezamen met de familie Soetedjo (toekomstige schoonfamilie). Blijkbaar waren ze toen net bezig met een grootschalige renovatie, dus we mochten niet naar binnen kijken.

villameiling
villa meiling
 
Villa Mei Ling is tegenwoordig in gebruik door de psychologische Dienst van de Landmacht van Republiek Indonesia (Dinas Psikologi AD): http://www.dispsiad.mil.id/index.php/en/2013-02-18-13-54-04 .
 
De buitenkant van Villa Mei Ling werd in 1988 door een vriend van mijn zus gefotografeerd. Hij mocht niet naar binnen van de militairen.
 
1988 foto
 
foto1988
 
foto1988
 
In 2001 werd de buitenkant van Villa Mei Ling ook gefotografeerd door mijn broer, tegenwoordig kan men een indruk hiervan krijgen met behulp van Streetview van Google Earth. Interessant is te zien dat er in 1988 nog geen coniferen waren, en hoe erg de coniferen aan de oprijlaan tussen 2001 en 2018 zijn gegroeid.
 
 villa meiling
 
Villa Mei Ling
2001

villa meiling 2017

2018

Slotbemerkingen

Resumerend villa Mei Ling was getuige van verscheidene historische gebeurtenissen. Als muren konden spreken!
Er blijven echter nog onbeantwoorde vragen over zoals bijvoorbeeld:

  • Wat is er nog meer bekend over de architect F.W. Brinkman?
  • Heeft hij samengewerkt met Charles P. Wolff Schoemaker of waren ze concurrenten?
  • Zouden er nog ontwerptekeningen/bouwtekeningen van Villa Mei Ling zijn?
  • Waarom is Villa Mei Ling in Indonesia bekend onder de naam Villa Ang Eng Kan?
    De familie relatie tussen Ang Eng Kan en Hok Hoei Kan is ons niet bekend. Of is het gewoon een verbastering van: Han en Kan?

Met dank aan de familie leden die informatie hebben verschaft. en de Dinas Psikologi
A.D. (Dispiad) voor hun toestemming het interieur te fotograferen.

S.Y. Kan

Berkel, februari 2018


Toevoeging:  april 2023 kregen we van Babus Salam een leuk filmpje waarin de inhoud van dit verhaal is weergegeven. Dit mochten we  toevoegen aan dit verhaal.
Engelse versie

https://www.youtube.com/watch?v=Kmbb3Aaa6kM
Bahasa versie
https://youtu.be/3g8fSuG0aD4


 

-terug naar boven-