13. Kan Keng Tjong en Jo Heng Nio

Introductie

Kan Keng Tiong werd geboren op 22-6-1797 tussen 9.00 en 11.00 ‘s avonds en overleed 11-5-1871 tussen 5.00 en 7.00 ‘s ochtends in Batavia. Hij was voor de derde keer getrouwd met Jo Heng Nio geboren 19-2-1827 tussen 17.00 en 19.00 uur overleden in 1900.

In dit verhaal wordt gepoogd de feiten die tot nu bekend zijn te rubriceren. In het begin wisten we alleen dat Kan Keng Tiong de eerste Kan zou zijn die vanuit China naar Nederlands Indië kwam. Hij was een soort stamvader. Het algemeen verhaal was dat hij erg arm, alleen met een onderbroek aan, op de kade van Tandjung Priok Batavia arriveerde. Verder had hij zich blijkbaar kunnen opwerken tot een zodanig rijk en belangrijk persoon zodat hij geld kon sturen naar zijn geboorte dorp voor het bouwen van een brug of weg. Van zijn laatste vrouw Jo Heng Nio wisten we dat het een rijke vrouw was met een eigen Handels Maatschappij.

Bij het gedwongen opgraven van de graven van onze voorouders in 1962 (lees het verhaal “Het Massagraf”) werd de Bongpai van Kan Keng Tiong gered. Na de dood van Han Khing Bie, de broer van mijn grootvader Hok Hoei Kan werd de Zieltablet van Jo Heng Nio door de weduwe van Han Khing Bie namelijk Ie Tin aan onze familie gedoneerd. Zowel de Bongpai als ook het ziel tablet zou een bron van informatie kunnen zijn over Kan Keng Tiong en Jo Heng Nio. Echter in Indonesia was er geen persoon die het oude Chinese schrift kon vertalen.
Pas na mijn pensionering kwamen we in contact met “oud Chinees vertalers” zoals Chen Meng Hong , Koos Kuiper, William Yuen Tai en Christopher Ng en kregen we toegang tot de overgeleverde informatie. Bronnen : vertalingen van William Yuen Tai, Koos Kuiper, de Burma brief, Het bezoek van oom Riki, Lian en Ling.

Vertalingen van William Yuen Tai

Bongpai Kan Keng Tiong

- Kan Keng Tiong was born in the Perfectuur NAN JING The sixth year of Tong Zhi (= 1867) [some characters illegible].

- Late Father posthumous name Jian Bing Zheng (Kan Beng Tjeng), who has been bestowed with the title of Zhong Xian Da Fu by imperial order of the Qing Dynasty. Late mother Madam Xiao (Siauw), posthumous name Ci Shun, and Late mother Madam Yang (Yeo or Jo), posthumous name Qin Sang. Tombstone erected by filial and obedient sons Zeng Xu (Tjeng Sie) and Zeng Chun (Tjeng Soen) and daughter Shui Zhang (Tjoei Tjiang) [some characters illegible].

- Tevens bleek dat ook het Kong Koan Archief van Batavia was gered en in Leiden te raadplegen was. Ook historische kranten van het National Archief en Koninklijke Bibliotheek gaven meer informatie over Kan Keng Tiong en Jo Heng Nio.

De Bong Pai van Kan Keng Tiong.

De foto is van de Bong Pai (grafsteen) van ene Kan van wie alleen de postume naam Ping Tsing (?) wordt genoemd.

- Ping Tsjing (Mandarijn: Bing-zheng), letterlijk "houdt vast aan het juiste/ het rechtvaardige". Uit zijn Bong Pai bleek dat Kan Keng Tiong verscheidene namen had. Kan Keng Tiong zou zijn melknaam zijn en Kan Ping Tsjing (Mandarijn: Bingzheng) zijn postume naam. Men had vroeger wel meer namen: de echte naam (op grafstenen: "taboenaam"), een roepnaam, een of meer zelfgekozen bijnamen enz., en soms ook nog een postume naam. Kan Tsong Liem de taboenaam en Jian Zhuanglin zijn echte naam (in Mandarijn). Dat betekent wel dat Kan Keng Tjong een belangrijk persoon was. Een verwarrende hoeveelheid namen voor een betovergrootvader die in de familie alleen bekend is in met de naam Kan Keng Tjong.

- Voor de twee echtgenotes waren er ook verheven, postume namen, die "Liefdevol en volgzaam" (Siauw) en "Vlijtig en zachtmoedig" (Jo) betekenen. Zij hebben beiden de titel (Mandarijn:) gongren, "echtgenote van een ambtenaar van de vierde rang." Het vreemde is dat we op de Bong Pai van Kan Keng Tiong geen vermelding konden vinden van zijn 2e vrouw namelijk Oeij Neng Nio. Er werd ook geen graf van haar gevonden. Mogelijk was dit graf reeds omver gewalst.

- Opgesteld door drie zonen en 7 dochters: De zoons Tjeng-Soen, Soei-Tjiang en Tjeng-Sie worden genoemd. De dochters in volgorde van rechts naar links zijn Oe-Nio en Eng-Nio, : Pin-Nio, Siauw-Nio (of: Tioe Pan Nio品吉(?)英秀宇展盼, Kiat-Nio [of Kit?slecht leesbaar], Tian-Nio (?).

- Later werd door Koos Kuiper in een E-mail aan Ceri A. Hong - Tan bevestigd dat dat de correcte naam Kit Nio is. Nu hadden we in de familie nooit van een Kan Kit Nio gehoord. Een zoektocht in de documenten van Kong Koan van Batavia door Chen Meng Hong leverde ook geen Kan Kit Nio op.

- Als plaats van oorsprong staat er Nanjing (bij Zhangzhou). Als jaartal staat erop "tweede herfstmaand 1867", mogelijk het jaar waarop het graf is aangelegd. Hij heeft een keizerlijke eretitel, maar er wordt geen ambt genoemd.

- Hij moet de grootvader van mijn grootvader Hok Hoei Kan (H.H. Kan) zijn.

Bij een bezoek van de oudste broer van mijn vader en zijn twee kinderen aan de Kan dorpen in China werd een pilaar met opschrift gevonden. Ook een informatiebron over Kan Keng Tiong. Bij het ontruimen van het ouderlijke huis ontdekten we een brief geschreven in Burma door een verre neef Kan Ru Leng aan mijn grootvader Hok Hoei Kan. Helaas was dit document ook geschreven in oud Chinees.

De Burma Brief

Op deze foto zijn vierkante Hakka huizen te zien.

Op Google Earth zijn bij Yunshuiyao ook vierkante Hakka huizen te zien in een dal omgeven door heuvels.

Zijn eerste vrouw met wie hij trouwde 2-7-1832 in Batavia heette Siauw Po Nio (Siauw Kin Siok)
2-7-1832 Huwelijk Kan Keng Tjong 36 jr en Siauw Poo Nio 24 jaar. Wonend te Tongkangan
Getuige: oom/neef Kan Tiauw Koan en neef Siauw Tek Tei?
Luitenant Tan Ping Hong en secretaris The Jak Soe.

13-12-1844 Kan Keng Tjong –
2e huwelijk met Oeij Thu Nio:(Oeij Tjim siok)
Getuigen: stamoom Kan D. San, hij lijkt niet te kunnen schrijven, want zet daarom een 0 en oudere broer van Oeij Thu Nio: Oeij Tek --

Zijn derde huwelijk was met Jo Heng Nio in Batavia op 1-12-1848:

1-12-1848 3e huwelijk Kan Keng Tjong 50 jr met Jo Heng Nio 22 jr.
Getuigen: verre oom Kan Teng San en oom Nio/Jo Teng Kong – officier?
Jo Heng Nio werd geboren 19-2-1827 tussen 17.00 en 19.00 uur.

Uit zijn eerste huwelijk zijn 4 kinderen bekend: Kan Lie Nio, Kan Soei Tjiang, Kan Eng Nio (Emah De) 1840-1921 en Kan Tjeng Sie 1842-ca1927.
Uit het derde huwelijk kwamen 6 kinderen voort: Kan Oe Nio 1850-1910, Kan Tjeng Soen 1855-ca1896, Kan Tjeng Ang Foeng 1857-1865, Kan Pan Nio (Ma Major) 1861-1933, Kan Pin Nio 1861-1911 en Kan Tjian Nio 1861-1868.

Tussen de vele overgeleverd foto’s vonden we deze twee foto’s helaas zonder enige aantekening.  Omdat we weten dat bij de opgraving van Kan Keng Tjong’s graf een mandarijnketting te voorschijn kwam en later vanaf zijn zieletablet ook de vertaling kwam dat KKT mandarijn 4e graad was vermoeden we dat dit foto’s zijn van het moment van het verwerven van zijn mandarijntitel.

We zouden graag te weten komen waar de foto’s zijn genomen en wie er op staan.
De man in het midden van de tweede foto heeft een treffende gelijkenis met Kan Hay Liang
(vader van Sioe Yao Kan). Dat heeft ons doen concluderen dat hij Kan Keng Tjong moet zijn.

Ook op een interieurfoto van de abutafel s waarschijnlijk in Molenvliet West, het huis van Jo Heng Nio , hangen twee schilderijen met vaag te onderscheiden een mandarijnfiguur en een met zijn gezin rondom hem. Hoogst waarschijnlijk is dit Kan Keng Tjong met zijn vrouw en kinderen.

Uit de historische kranten van de Koninklijke Bibliotheek weten we weer wat berichten te ontfutselen.

Op 24-7-1861 wordt bericht dat met ss Padang via Muntok naar Singapore is verscheept een hoeveelheid van f.15450 zilveren munten van Kan(g) Keng Tiong.
In december 1864 verschijnt een bericht over de cargalijsten met de aanvoer vanaf Macao per Nederlands schip Constance, waarop lading vermeld wordt van Kang Keng Tiong en wel 2 kisten zijden stoffen, 1 kist koperwerk en 1 doos wit poeder. Vooral dat laatste is intrigerend.  Welk wit poeder zou hij vanuit Macao importeren?

Op 22-5-1869 zal worden verhuurd in het openbaar de in de afdeling Bekassie gelegen landen Karang Tjongok, Pisangan, Gaboes en Loeong toebehoren aan Kan(g) Keng Tiong, Lim Kong Koen, Lim Moehie en Lim Mosoen. De voornaamste produkten zijn rijst en suiker.

Als hij is overleden op 11-5-1871 worden de debiteuren opgeroepen hun goederen tegen betaling in te lossen.

Zijn weduwe Jo Heng Nio houdt veel later op 31-10-1893 een open huis met tentoonstelling van rijkversierde djengehs (?) van de familie Kan Keng Tiong met een ijsbal en concert van stafmuziek.

En 6-11-1897 worden de statuten bekend gemaakt van een nieuwe Maatschappij tot Exploitatie van vastigheden Jo Heng Nio en Kan Keng Tiong.  Deze maatschappij heeft minstens tot halverwege de volgende eeuw bestaan.

Bij de introductie van een boekje over Chinese voorouders in de serie van het Centraal Bureau voor Genealogie vernamen we dat soms nog informatie is te vinden over de voorouders in het plaatselijke nieuwsblad van de streek van oorsprong. Vooral als men trots is op de prestaties van hun voormalige landgenoot. We kregen hulp van de sinoloog Koos Kuipers die behulpzaam was met het zoeken en vinden van enige artikelen over Kan Keng Tiong.  Hij schrijft:

KK: Met die andere, echte naam van Kan Keng Tjong (dus Jian Zhuanglin) heb ik nu via Google allerlei bronnen gevonden: Chinese historische artikelen die hem noemen, en ook vertellen dat hij in de jaren 1820-1850 met Thio Sin Swee naar Indië ging, veel winst maakte, en in China land e.d. kocht. Hij werkte in de suiker.
Ook is er een artikel waarin staat dat Kan Keng Tjong (Tsong Lim) in 1829 een groot bedrag aan geld (16.000 zilveren dollars) heeft geschonken voor de aanleg van een weg van 40 Chinese mijlen van het dorp naar de haven. Hij schonk ook geld voor de bouw van een paviljoen Fengyuting ("wind en regen paviljoen"), waarbij hij ook land schonk met de pachtopbrengst waarvan dat paviljoen voor altijd van "water en thee" kon worden voorzien Kan Keng Tjong had een tweede, postume naam Ping Tsjing (Mandarijn: Bingzheng), letterlijk "houdt vast aan het juiste/ het rechtvaardige." Men had vroeger wel meer namen: de echte naam (op grafstenen: "taboenaam"), een roepnaam, een of meer zelfgekozen bijnamen enz., en soms ook nog een postume naam. Dat betekent wel dat Kan Keng Tjong een belangrijk persoon was. Voor de twee echtgenotes waren er ook verheven, postume namen, die "Liefdevol en volgzaam" (Siauw) en "Vlijtig en zachtmoedig" (Jo) betekenen. Zij hebben beiden de titel (Mandarijn:) gongren, "echtgenote van een ambtenaar van de vierde rang." De dochters in volgorde van rechts naar links zijn: Pin, Kiat [?slecht leesbaar], Eng, Siauw (of: Tioe), Oe, Tian, Pan (?). 品吉(?)英秀宇展盼(?) De twee foto's zijn van de grafsteen van een Kan van wie alleen de postume naam Ping Tsing (?) wordt genoemd. Hij moet de grootvader van H.H. Kan zijn. Ook de namen van twee echtgenotes Siauw en Jo staan erop. Als plaats van oorsprong staat er Nanjing (bij Zhangzhou). Als jaartal staat erop "tweede herfstmaand 1867", mogelijk het jaar waarop het graf is aangelegd. Hij heeft een keizerlijke eretitel, maar er wordt geen ambt genoemd. Ik kan de vertaling daarvan in de bibliotheek opzoeken. Opgesteld door drie zonen en 7 dochters. De zoons Tjeng-Soen, Soei-Tjiang en Tjeng-Sie worden genoemd, en o.a. de dochters Oe-Nio en Eng-Nio. In de plaatselijke geschiedenis van Nanjing uit 1897 (Sinol. 3224.83), stond hetzelfde als al op Internet was gevonden. Oude difangzhi (plaatselijke geschiedenis) van Zhangzhou Fu (Sinol. 3224) bij de namenlijsten van geslaagden voor de keizerlijke examens van alle niveau's in de 19de eeuw was geen Jian Zhuanglin (=Kan Keng Tjong), wel een andere Jian, Volgens de brief uit Birma van de jaren 1940 komt Jian Zhuanglin (Kan Keng Tjong) wel uit het dorp waar de drie mensen uit de familie in 1983 zijn geweest. In het Chinese verslag van die reis dat ik heb opgestuurd, wordt gezegd dat daar ook een stenen paal van een vlaggestok zou zijn geweest met een opschrift of inscriptie. Die moet toen wel door uw familie zijn gefotografeerd. Daarop stond dat Jian Zhuanglin een jinshi was (geslaagd voor het hoogste graad van ambtenaren examen). De inhoud van de langste brief is veel uitgebreider dan uit de vertaling blijkt. Er staat in dat Keng Tjong de "melknaam" (kindernaam) was, en Tsong Liem (Mandarijn: Zhuanglin) zijn "taboenaam" (echte naam). Ook dezelfde postume naam staat erbij, en dat hij een Mandarijn was (dit stuk tekst is mij nog niet helemaal duidelijk) en was geslaagd voor de laagste ambtenarenexamens (hij was gongsheng). Het was in de 19de eeuw echter niet ongebruikelijk dat titels en rangen werden gekocht, dus het zou kunnen dat hij inderdaad arm en berooid in Indië kwam, daar fortuin heeft gemaakt en toen een titel en rang heeft gekocht. Maar dit is pure speculatie Dochters worden helaas niet genoemd. Zijn vrouwen hebben hier deels andere postume namen. Via Google heb ik gevonden dat het dorp (de streekgemeente) Changjiao Xiang nu Yunshuiyao heet, en ligt in Shuyang Zhen, in het westen van Nanjing. Daar zijn grote ronde Hakka huizen, het is een toeristische trekpleister. Er is een televisie serie geweest die daar speelde, en die heette "Yunshuiyao" (Het lied van de wolken en het water"). Daarom heeft men de naam van het dorp veranderd in Yunshuiyao. Ik zal morgen (als ik tijd heb) eens kijken in de plaatselijke geschiedenis van Nanjing Jian Zhuanglin (Kan Tjeng Lim) is de naam van Kan Keng Tjong die ook in de brief uit Birma uit 1949 wordt genoemd, het is zijn eigenlijke naam, en kennelijk de naam waaronder hij in China bekend is. Het karakter voor Kan is wat dichtgevallen, maar wel herkenbaar aan de contouren. Deze tekst staat, enigszins verbasterd, ook in het Chinese artikel over het bezoek aan China uit de jaren 1980 dat ik jullie ooit gestuurd heb.
De tekst is:

De praal pilaar

Deze foto’s zijn gemaakt bij een bezoek aan het  geboortedorp van Kan Keng Tjong door 3 familieleden in 1983.

En deze helft  van een mandarijnsquare vonden we tussen andere kledingstukken in het ouderlijk huis van Sioe Yao Kan:

Koos Kuiper weet ook nog informatie over het geboortedorp zelf te vinden nl.:
“Hierbij wat plaatjes uit het dorp Yunshuiyao. Van de film heb ik wel de poster gezien, maar ik heb de film niet kunnen zien.

Van zijn overlijden en begraven vinden we bij de Kong Koan aktes nog deze vermelding:

61113-p.417 datum 12-5-1871
3e regel van re op li pag.
Overlijden Kan Keng Tjong, gratis graf,  geregeld door 3 gevolmachtigden

Tot zo ver de informatie die we over Kan Keng Tjong konden verzamelen.

Jo Heng Nio